KALA MAAN

Waa Axad Axadaha ka suntan. Taarka salaada hore dhacayaa waa wargalinta geerida  wiil yar oo aan labaatan jirsan, wadka ayuu la taclayey in mudo ahba. Fiix/ buro(Cyst) ayaa madax ( maskaxda ka soo baxday) ragaadisayna dhammaan dareen gudbiyaashii maskaxda. Mustaqablkiisa oo ifaya ayuu indha beelay. Muddo 5 sanno ku qiyaasan ayaa in ka badan boqol dhakhatar oo waddanka gudihiisa ah la mariyey se in madaxa fiixi kaga taalo marnaba looma sheegin. Markii xaalkisii adkaadaya yaa dalka Turkiga la keenay. Diktoorkii waxa uu ku wargaliyey in qaliinka uugalaya  yahay mid aad u culus, xitaa haddii uu   ku guulaysto inuu burada meesha ka  saaro marnaba aanu  aragii soo noqon doonin. Diktoorkii waxa yidhi waa lala habsaamay haddii imika ka hor wax laga qaban lahaa xaalku sidan muu ahaadeen. Saddex cisho ka hor ayuu qallinkii labaad galay, saddexdii cishaba koomo (Miyirdoorsanaa) ayuu ku jiray.

Aniga oo ilinta isku xejinaya ayaan la hadalay qoyskiisi una sheegay in ay cisbitaalka tagaan. Ma waxbaa dhacay ayuu walaalkii oo telefoonka iga qabtay igu yidhi. Maya’e diktoorka ayaa in uu idinla hadlo doonaya ayaan ku soo koobay hadalkii.  Haddii   adeegyada caafimaad ee waddanka lagu bixiyaa ay ahaan lahaayeen kuwo tayo leh in aanu xaalku sidan ahaadeen ayaan sawirtay.  Hawl maalmeedkaygii kale ayaan iska sii watay. Maalinta aan guriga joogo waxa caaddo ii ah inaan dhagaysto heesihii alle ha u naxariistee Maxamed Moogee.

Waxa ii baxaysa heestii ; Aniga hawlahaagii iimaad hambayn, ereyadeedana ay  ka mid ahaayeen” Adoo haraaddanoo biyo haysanoo ku habaabay oomane, Hogoli meel dheer hadday  ka hoortoo, hadday ka hortoo. Ahaa Hammo waxay tidhaahdaa yaa yareer fadhiistee”.  Kamankii Xudayda iyo codkii lagdanaa  haddan luxdanaa ee M.Mooge ayaa mar qudha maankayga qaaday waxa aan is arkay aniga oo isla maqan. Waxa aan sidaa u eegay xaalka guud ee Soomaalida kuwa waddankii jooga iyo kuwa dibada joogaba.  Dagaallada, colaaddaaha, caddaal-darada, cudurrada iyo caqli xumada ku habsatay guud ahaan gayigii ummaddi Soomaliyeed halka ay doonanba ha daganaadaane.  Innay haraadeen oo ay oomane ku habaabeen ma shaki ayaa ku jira ayaan naftayda weydiiyey”

Cod ayaa meel aan sidaa iiga dheerayn ka baxay oohin iyo qosola ayaan u kala saari waayey heestii ayaan yara gaabiyey si aan codka u dhugto, haddana mar kaliya ayuu codkii go’ay. Heestii iyo fikirkii ayaan iska sii watay. Guriga waxa joogtay hooyo waddankan in muddo ah joogtay.

Madbakha oo ahayd halkii aan ku jiray ayey afaafkiisa soo  joogsatay lacag baanay ii soo fidisay” Eddo hoo lacagtan qaada oo waxa innoogu soo iibi ayey tidhi” ilinta ayey isku celinaysaa, codkeedan hiinraag ayaad ka deeramaysaa. Naxay oo maxaa dhacay idhi’.

Iimay jawaabin qolkii ay ka soo baxday ayey dib ugu laabtay, anna kama an hadhin’e soo daba cararay. Eddo  ii sheeg oo maxaa dhacaya ayaan haddan aniga oo wali daba socoda idhi.

Iyada : Eddo reerkaygii ayaa madhay.

Aniga :  Bisinka, eddo ma hooyo ayaa dhimatay mise reerkii ayuu gaadhi galay.

Iyada : reerkaygii waa la madhiyey oo midh kama hadhin. Reerkii na layn jiraya ayaa na laayey oo gam naga siiyey. Awalba waa ay na layn jireen oo waanu iska difaaci jirnay maanta’se dawladdii ayaa noo soo raacday oo cagta na marisay.

Waan sasay waxaan ku hadlo iyo waxaan ku dhaqaaqo toona  garan waayey, inaan aamusiyo una sheego in kuwa wax dilaya iyo kuwa la dilayaba ay qaldan yihiin ayaan isku dayey. Nafteeda in ay haligto ayey ku dhawaatay, fadhiisiyey biyana ula soo cararay.

Dhar ayey degdeg u xidhatay waxaana ay u tafo xaydatay sidii ay u tagi lahayd guri reer ay qaraabo yihiin deganaayeen. Qofkan dawakhsan ee is daba marsan inaan sii daayaa ilamay qumanaanin.  Inaad sidan ku baxdaa waa khatare ama tagsi qaado ama aan  Aamin kuugu yeedhee i sug ayaan idhi . Mayee waan iska tagi karaa oo waan fiicanahay Aamin  la hadal oo suuqa iskugu keen keen ku dheh ayey tidhi. Maalinkaa iyo maalmihii ka dambeyeyba si  ayaan ahaa. In qof qof kale qudhiisa jaro isaga oo aano ka tirsanaya fool xumadeeda ayaa sida dhimbiisha uga holcaysay.

Waagii markii uu baryey ayaan dhankii shaqada u kabogashaday, gaadhay goobtii shaqada oo ahayd cisbitaal, salaan iyo bariido ka dib halkii hawlahaygu ka bilaabmayeen ayaan u dhaqaaqay. Cisbitaalku waa cisbitaal weyn oo gaar loo leeyahay, tartanka caalamiga ah ee cisbitaalada adduunkan kaalin weyn ayuu kaga jiraa. Dakhli fiican ayuu soo xareeyaa shaqaale badanina waa ay ka hawl galaan. Dadka  adeegyada caafimaad ee ugu badan looga fuliyaa waxa ay u badan yihiin Soomaali. Bilaha qaar dakhliga u badani iyaga (Soomalida) ayuu ka soo xaroodaa.  Dagaal ayaa shalay Soomaliya ka dhacay oo laba qabiil ayaa is dilay sow maha” ayuu kaaliye ku xigeenka xidhiidhka caalamiga ah ee cisbitaalku i weydiyey”. Maya dagaal ma uu dhicine waa xurguf fudud oo laba qabiil dhex martay ayaan ku idhi, anigoo runta baalka saaraya. ”waxay doonto ha ahaatee waan aqaanaayoo kolay dhaawaca Hindiya ayaa loo dirayeye bal isku day inaad ogaato halka ay gaynayaan, haddii qaar ka mid ah aad la xidhiidh kartan u sheeg in saddex qof haddii ay noo keenan hal ka mid aanu bilaash ku dawyn doonno”.  Mar kaliya ayuu muuqaalkaygii is bedelay, wajigayga ayuu ka dheehday in hadalka uu igu yidh aan aad uga xumaaday. “Anigu dagaalka ka oogay ma ihi, kii koowad iyo kii labaad toona maha kani ayuu yidhi, sababta aan sidan kuu leeyahay waxa weeyan aynu innaguna lacagta qaadano iyaguna caafimaadkooda dib ha u helaan ee igama ah inaan ku faraxsanahay waxa Soomaaliya ka dhacay, waad ogtahay oo imika waxa aynu dawaynayanaa Abshir iyo inanka uu adeerka u yahay oo gaadhigii ay ku jireen lagu rasaaseeyey, labaduba waxa ay  inoo yimadeen iyaga oo sidii maydka loo sido laakiin waa kuwaa maanta soconaya ee cagahooda ku dhaqaaqaya.

Abshir iyo wiilka uu adeer u yahay waa laba wiil oo Soomali ah gaar ahaan Soomalida Itoobiya, gaadhi ay saarnaayeen iyaga iyo ehelkoodu  ayaa reer ay aano  hore ka dhaxayso rasaas ooda kaga qaadeen. Lix nin oo gaadhiga saarnaa ayaa saddex markiiba go’een saddexna iyaga oo naf ka eega cisbitaal halkii ugu dhawaa loola cararay. Dhacdada kadib waxa la geeyey Adiis halkaas oo qaliin lacag badani ku baxday loogu sameeyey. Maadaama oo xubno  jidhka aad ugu muhiiim ah ay meesha ka baxeen waxa loo sheegay in ay u baahan yihiin in loo sameeyo qaliimo ka sii culculus kuwan ay hadda galeen ayna tahay inay caafimaad dibadeed oo ka tayo badan ka  halkan  raadsadaan. Sidaas ayey cisbitaalkan iyo waddanka Turkiga ku yimaaden. Mid lug ayey xabadu goysay midna dhabarka inta ay ka gashay ayey macdanta iyo xubnaha tarankaba tirtay. Laba qol oo isku xiga ayey ku jiraan. Cabaad iyo sakaraadba way u dhammaadeen calool xumana warkeeda daa. Mar kasta oo aanu soo marno dhakhtarada iyo kalkaalisooyinku dadkan waxa sidan u galay ayey na weydiiyaan laakiin in aanu jawaab waafi ah siinaa waa wax nagu adag. Abshir waa qof weyn oo ilaa kontan sanno ku dhow wiilka uu adeerka u yahay se waa wiil yar oo dhalinyaro ah. Waxa igu maqaal ah in uu dhawaan guursaday wax awlaad ahna uu laba wiil leeyahay. Waxa uu aad u sugayaa maalinta uu bogsan doono ee inta uu labadiisa lugood ku talaabsado qoriga dagta ka saari doono. Maalintaas waxay u noqon doontaa maalin maalmaha kale uga suntan. Hammigiisu maha uun in uu aarsado oo kuwii isaga sidan u galay uun laayo’e hammigiisu waa in uu ciddi xiniinyo tirtay ee ifka ku goblamisay madhiyaa oo aanu midh ka reebin. Wakhtiga ayuu tiriyaa. Maalintii la is taajiyey ee loo bilaabay in lagu socodsiiyo lug macmala oo  loo sameeyey farxada wajigiisa ku dheehnayd jannadii in loogu bushaareeyey ayaad moodaysay. Kalkaaliyayaashii caawinayey waxa ay moodayeen in uu ku faraxsan yahay in uu dib u socoday waxase uu ku faraxsanaa in maalmo koobani ay ka hadheen inuu  daadiyo dhigii cadawgiisa.  Abshir iyo wiilkiisu riyada iyo rajada kaliya ee ay leeyihiin waa in ay tiro badan ka dhawaacan, ka curyaamiyaan qaar badan oo reer Qansax ka mid ahna qudha dhaafiyaan. Waxa loo dawaynayaa ee sidii geenyo lagu dagaal galayo looguna naaxinayaa waa in ay shaqadaa sida ay tahay u qabtaan marka ay caafimaadaan. Guud ahaan qarashka daweynta reerkooda ayaa bixiya oo lacag qaadhaan ah oo dadka laga soo ururiyey ayaa lagu daweeyaa. Cajalad ayaa halkan uga daaraan, waa cajalad ku salaysan in reerkiinii shalay weereray reer Qansax oo shan ka mid ah dilay. Rabbi waxa ay habeen iyo maalin ka tuugayaan in  aanu nafta ammaanada ah ka qaadin inta aanay qaar badan oo reer Qansax ka mid qudha dhaafin. Sidii uu waxshi ( waxshi ibnu Xarbi ) ugu dhaarsanaa in Xamse binu cali (Radiyallahu) dilo ayey qaarkood madaxda iyo duqayda reer Qansax ugu dhaarsan yihiin.  Maankooda cajalada aarsiga ayuunba ka daaran, waxa dhif iyo naadir ah inay si kale u fikiraan, in ay adduunka daaqad aan daaqada colaadda iyo cadaawada mooye mid kale ka eegan ayaa ah waxa aan sinaba u dhicin. Marka la istaajiyo ee uu  daaqada ka arko daaraha dhaadheer, calanka cirka lagu takhlay ee samada ka babanaya, wadooyinkaa waayeyn iyo dhirka sida bilicdasan loo beeray, dadka sida edebta iyo ixtiraamka leh isku dhaafaya ayuu amakaagaa oo yidhaahdaa maxaa tolow annaga dib u dhaca iyo darxumada noogu wacan. Isaga ayaa isku jaawab oo yidhaa waa dawlad la’aanta, haddii ay dawladdi jiri lahayd sow barwaaqo iyo nolol maanu durduuraneen.  Dawladdu waayo? Dawladdu miyaanay dadka ahayn, dadkii haddii ay aano iyo aarsi ku dhammaadeen yaa dawlad noqon?

Xoriyadda iyo u madax banaanaanta waxaaad aaminsan tahay ayaaba qalad ah, saaxiibka haddii uu qof neceb yahay inaad nacdo waad ku qasban tahay sidaas haddii aad samayn weydana saaxiibtinamadiina ayaa qirinqiir ku jirta. Haddii uu jiro fikir aad adigu aaminsan tahay oo dadka kale ka soo horjeedaan waa inaad laabtada ku qarsataa oo aanad cidna kala hadal, haddiiba lagu arko adiga oo aan jeclayn waxa ay jecel yihiina waa ay kula yaabayaan oo waxa ay iska weydiinayaan maxaa kugu dhacay ee ummaddaad ka dhex saaray?.

Xaalku wali ma dagana warmaha ayaa la isku afaysanayaa, qaar dadka ka mid ahina farxad iyo damaashaad ayey ku jiraan ka dib markii hogaamiyihii uu meel aan looga baahnayn booqasho aanu baadhaadhe ka keenin ku tagay, sawiro nin aan adduunka laga mahadin ayaa goobo magaalada  ka mid ah laga taagay. Maalintii uu soo guryo noqonayeyna calamo iyo caleemo qoyan ayaa la hor lulay. Inuu gafay oo hanti ummaddu leedahay meel aan macno lahayn ku soo lumiyey muu garwaaqsan guulwade ayuu isku arkoo markaasu garabaha gundhiyey.

Maalintii xigtay ayaa barri qalaalase iyo mudaharaad laga soo sheegay. Dadku waa ay wada hubaysan yihiin, tolow yaa hubka siiyey? Ummaddii waa in dhibtii ay iyagu gaysteen cid kale guudka iyo gurada ka saaray iyo  in baraha bulshada dhimbiisha iyo dhamacda qabyaaladda  ka hurinaysa  oo leh maanta ayaanu heeryadii dulmiga tuurnay, dagaal ayaanu diyaar u nahay xitaa haddii aanu midhi naga hadhi doonin. In kale ayaa halkan ka leh waa in la heshiisiyaa beelaha walaalaha ah ee la isku dirayo. Dadka tolow yaa isku diraya? yaa shaqo aan isku dirkood ahayn uun haya oo camal beelay?  Doqoniimadu ugu darani waa marka xumaha aad adigu gaysatay aad cid kale u tiriso.

Marka halaq iyo abeeso ku haliigaan oo suntu ku madax marto ilayn dhuuni kuuma dhadhamo oo hurdo kama dhugatid. Hadalkasta oo aan maqlo iyo fariin kasta oo aan akhristaa waxa ay noqotay mid i dhibaysa. Waxa aan gaadhay heer wax kasta oo xun aan sugo wanaagna aan ka quusto.

Usbuucani daba dheeraa oo anfariir iyo amuuro badanaa! Dihaal iyo daal igu raagay ayaa oogadayda ka muuqda meel magaalada koone ka ha ayaan tagnay galabnimadkii si aanu hawlo yar yar u soo fulinno. xilligu waa  Xagaa oo sida looga bartay kul ayaa la sugaya laakiin haddan galabata laydh yar oo aad u qabow ayaa dhacaysa, yeelkeede gaadhigii meeshii aannu u jihaysanayn u socoday ayaanu isku tuurnay kabta ayaannu soo ilanay markii aannu dantayadii soo fushanay.  Dabka oo iga dhacay awgeed muddo saddex sacadood ku beegan maan galin baraha bulshada oo ah halka lagu kala warqaato. Haddiiba aan gurigii imid ayaa la igu wargaliyey in qof qaali ahi dhintay. Car garo gabadh caan ah ayaa dhimatee ayey inan hablihii guriga joogay ka mid ahi igu tidhi” Naa walaal ma garanayee ii sheeg ayaan idhi” in yar kadib ayey tidhi Hodan Naaleeye ayaa dhimatay. Waa naxay wixii aan cunayey ayaana deg deg uga kacay ”Naa walaal malaha maydhimane bal hubso ayaan idhi”. Yaqiintii ayaa iga luntay waan kacaa fadhiistay. Shakhsiyadeedii wanaagsanayd iyo dhoolacadaynteedii ayaa maankayga iyo miyirkaygaba ka bixi waydey. Degdeg ayaan gogosha u beegsaday, habeenkii oo dhanna in  aanu warkii run noqon ayaan ku riyoonayey’se may dhicin oo dhab ayey noqotay in iyada iyo saygeedii oo ay dhawaan is guursadeen ay ku dhinteen qarax lala beegsaday hudheel ku yaala magaalada Kismaayo.

Adduun hawli kama dhammaatee dhiilada dhimashadii Hodan ayaa wali  shidaysa qalbigayga, ilaa goorma ayaa lagu jirayaa in qof qudhiisa la gooyo, ilaa goorma ayaa lagu jirayaa in xiddig qurux badan oo samada ka ifiysa la bakhtiiyo oo dambas iyo digo laga tago ayaan naftaydu is weydiinaysaa?

Dhagaysiga gabayada iyo heesaha qaraanmiga iyo daawashada ruwaaydihii hore waa halka  kaliya ee aan ka bogto dhaqankii wanaagsanaa ee dadka Soomaalidu ay lahaayeen inta aanay fasaqmin, waa halka kaliya ee aan ka kordhsado aqoonta ku saabasan deegaanka iyo afkaba , habeenkaa waxa aad iigu mudanayd inaan akhristo ruwaayadii Shabeel Naagood ee uu alifay macallinkii iyo abwaankii waynaaa ee Xasan Sheekh Muumin oo markii aan dugsiga hoose dhexe ku jiray aan kala socon jiray idaacada Raadyow Hargaysa. Baadhay iyada oo qoron iyo iyada oo muuqal daawasho ahba waanse waayey. Waxa aan ka heley Amazon iyada oo loo turjuma afka Ingriisiga loona bixiyey ”Leopard among the women” laguna gadayo lacag qiimaheedu dhan yahay 500$.  Dhawr qof oo aan garanayey kana mid aha dadka  akhriska xiiseeya ayaan weydiiyey bal in ay hayaan waxa ku saabasan ruwayadii Shabeel Naagood. Qof ayaa isoo diray ciwaan aan ka dheehan karo iyada oo cod ah se aan lahayn muuqaal.  Go’aansaday inaan dhagayasto oo aan u jeedadeeda dhuuxo. Meel cidla ah ayaan la fadhiistay dhagaystayna oo dhammaystay, ruwaayaddu waxayaabo badan ayey ka hadlaysay oo ay ugu muhiimsanayd aqoontu, barashada afka hooyo iyo waliba ixtiraamka iyo daryeelka haweenku. Waxa aad ka dheehan karaysay sida ay nolosha  dadku  u  wanaagsanayd iyo sida ay kala duwaanasha u aqbalayeen. Fannaanin waaweyn oo intooda badan ay mootan yihiin ayaa jilayey (Allah ha unaxariisto idilkoode). Soomaali badan oo deegaanno kala duwan ka timid ayaa ku jiray. Habeenkaa waxa igu dhalatay in Shabeel naagood aan qoro oo  aqoonta ku duugan aan ubadkayga iyo ubadka kalaba uga faa’iideeyo .

Saacadda ayaan eegay mise saddexdii habeennimo ayey ku dhawdahay, dhankaa iyo gogosha ayaan u soo kicitimay aniga oo iska dhawraya in an shanqadh sameeyo. Dhinacaba dhulka inta anaan dhigin ayaan gam’ay.  Caano maalkii xiggay waxa cisbitaalka iigu  timid gabadh booqasho ugu timid qof bukaan ah. Agtayda iyada oo maraysa ayuu telefoon ku soo dhacay wadasheekaysigoodina sidan ayuu u dhacay.

“Alle ha inaga yeelo kuwa markasta gacan sareeya, Alle cadowga ha inooga hiiliyo, Alle guusha ha ina hantisiiyo oo cadowgeena ha jabiyo, geesi ayaad tahay, la’aantaa reerkeennu si uu noqon lahaa mooyi, inaadeer xoogaa lacag ah oo aniga iyo ina hebel aanu isku soo darnay ayaan ku soo dirayaaye adigu farsamee oo hadba meeshii looga baahan yahay ku gufee, waxaad iiga warantaa wiilashii yar yaraa ee xabsiga dhexe lagu soo xidhxidhay iyagana xaalkoodii muxuu noqday”?  Wixii uu xaalkoodii noqday looga waran sheekadiina soo gabogabowday. Halkii aan taganaa ayaan ka dhaqaaqi kari waayey, lugaha ayaa dhulka la iigu musbaaray. Gabadha  hadlayaana meel  aan sidaa iiga fogayn ayey  ka tagantahay, waxa aan diiday inaan is tuso oo aan ka nixiyo amase ay moodo inaan maqlayey hadlakeeda . Rubuc saac ka dib ayaan baxay waxaanse la kulmay waxa aan ka yaxyaxay, oo ah in meel aan sidaa uga dheerayn ay fadhiyaan dad Soomali ah oo cid walbe lihi, sheekadan ay si fiican u maqlayaan. Waxa aan liqi waaye in qof lacag udiro si qof kale naftii loo gooyo iyo  inuu dagaal guubaabiyo isaga oo aan cidna ka xishoonayn”. Dhulka ayaa igu yaraaday neefsashadiina waa ay igu adkaatay, daaqadda ayaan degdeg u furay si aan hawo nadiif ah uga neefsado”. Maalin kale oo ciil iyo caloolyow ku bilaabantay ayey noqotay.  Sidee ayaad dad is dilaya lacag ugu ururisaa, sidee ayaad adiga oo qurbe jooga dagaal uga hurisaa ban cidla ah, sideed’se aad u noqota dilaa qarsoon?

Anigoo taa la yaaban ayaa waxa fariin iiga timid nin Turki ah oo jecel in uu caawiyo dadka an waxba haysan. Waxa iskaayo bartay gabadh aannu saaxibo nahay oo ay iska barteen mareeg afafka laga barto. Dhawr qof oo aan awoodin in ay waddanka wax ka bartaan duruufo maaliyadeed awgeed ayuu lacagta waxbarashada ka bixiyaa.

Fariin ayuu isoo qoray uu leeyahay miyaad soo toostay. Haaddiiba aan haa idhi iyo gaaraacii telefonka ayaa wada socoday.

Ahmet (Ahmed):  Selama alaykuma walaalo, sidee tahay?

Aniga: Calaykuma salaam, waan fiicanahay walaaalo ee adigu iska waran? sidee tahay adigu?

Ahmet: waan fiicanahay, alle xamdi ha u sugnaado, maanta waa fasax ayaan ahay, barandaha yaan iska fadhiyoo waxa aan idhi bal garaac Nasra oo waxa ay qabanayso weydii?

Aniga: Waan fiicanahay, anigu waan shaqaynayaa maanta.

 Ahmet: Haa gartay, waxa soo dhow ciidii carafo. Aniga iyo dhawr qof kale ayaa doonaya in aannu lacag isku soo darno oo aannu lacagta odxada u dirno waddankiinii maadaama oo aanay halkan joogin dad badan oo aad ugu baahan odxadu. Dadka halkan joogaa maaha dad gaajo u dhimanaya, sadaqaduna waxa ay ku baxdaa meesha looga baahan yahay, kuwa halkan joogaa haddii aannu siinno waxa ay ka dhigan tahay uun aniga oo qof wax haysta waxa ugu daray. Adduunka maanta dad badan oo abaaro iyo dagaallo ku dheceen ayaa jiraa, haddii aan helayo cid aan ugu dhiibo waxa aan u diri lahaa Nayjeeriya se cidna kama aqaano, ururada ururiya sakadan kuma kalsooni. Soomalidan adiga iyo Rooda oo waxnool ah ayaan ka aqanaa markaa isku day inaad soo hesho dad u baahan oo aynnu lacagaa ugu odxayn karno. Anigu waxba kama rabo waxa kaliya ee aan ka cabsanayaa ayaa ah in maalinta qiyaame la yidhaa dad ayaa gaajo u dhintay intaad idinku dharag u dhimanayseen.

Mar kaliya ayey oogadayda  jidhiidhico buuxisay, tin kasta oo guudkayga ku taalay waxa ay noqotay  sidii qodax, ilinta ayaan ceshan kari waayey. Waxa an is barbar dhigay dadkii saaka lacagta iskugu dardarayey si ubad loo agoomeeyo, dumarna carmal looga dhigo, wiil loo walaal tiro, hooyana loo hooji, dhiig qubo aano aan waligeed hadhina loo abuuro iyo qof aan ku aqoonin oo ay dhibayso gaajada ku haysaa.

 Qof aan aqoon kuu lahayn ayaa diiday inaad gaajo iyo silic u dhimato sidee ayaad adigu u ogolaataa in abtigaa aad silic iyo saxariir bado, sidee ayaad qofkii dad kuugu dhawaa dhiigiisa u qubtaa, sidee ayaad dagaal huriyo arliga guba u noqotaa. Waliba Ilaahay uga baridaa in uu ku guuleeyo oo reerkiina libinta siiyo.

Sidee ayaad qof wanaag mooyee aan xumo ka shaqayn adiga oo  shaadhka diinta ku gabanaya ajashiisa u goysaa?  Sidee ayaa adiga dulmi iyo dumin wada  aad midnimo ugu dagaalantaaa?

Waa ummadd habowday oo majarihii nolosha ka luntay, waa umadda dhac iyo dil lagu barbaariyey, waa dad iyaga oo aan dabka sidii looga baydhi lahaa la barin abtirsiin iyo qabiil lagu ababiyey. Waa ummad quudhsiga iyo  is qadarin la’aantu ay yihiin qaayaha ugu sareeya ee ay qiimeeyaan. 

Waa qoom dhintoo  qalfoof ahaan u duljooga qaaraddaha adduunkee.!!!!